Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

in solio sedens C

  • 1 solium

    sŏlĭum, ii, n. [from the root sol, kindr. with sed, sedeo], a seat.
    I.
    Most usu. of gods, kings, or other distinguished personages.
    A.
    Lit., a seat, chair of state, throne (cf.:

    thronus, tribunal): regali in solio sedens,

    Cic. Fin. 2, 21, 69:

    domus regia et in domo regale solium,

    Liv. 1, 47, 4; cf.:

    solio rex infit ab alto,

    Verg. A. 11, 301:

    solio tum Juppiter aureo Surgit,

    id. ib. 10, 116; so,

    Jovis,

    Hor. Ep. 1, 17, 34; Suet. Calig. 57:

    divinum,

    Cic. Rep. 3, 8, 12:

    deorum solia,

    id. Har. Resp. 27, 57:

    regale (Jovis),

    Ov. F. 6, 353:

    sedens in solio consulantibus respondere (of solicitors),

    Cic. Leg. 1, 3, 10; id. de Or. 2, 33, 143:

    sedet Sollemni solio,

    Ov. M. 14, 262:

    acernum,

    Verg. A. 8, 178:

    eburnum, i. e. sella curulis,

    Claud. Laud. Stil. 3, 199; id. VI. Cons Hon. 588.—
    B.
    Meton. like our throne, for rule, sway, dominion (mostly poet.):

    pristina majestas soliorum et sceptra superba,

    Lucr. 5, 1137; cf.:

    solio sceptroque potitur,

    Ov. H. 14, 113; cf. Val. Fl. 2, 309; 6, 742; Hor. C. 2, 2, 17:

    solio avorum aliquem depellere,

    Luc. 4, 690; Claud. IV. Cons. Hon. 213:

    Demetrium in paterno solio locaturi,

    Liv. 39, 53, 4:

    Pacorum avito Arsacidarum solio depulsuri,

    Tac. H. 1, 40:

    paternum solium per vim, per arma capere,

    Lact. 1, 10, 10.—
    II.
    A tub, esp. for bathing, Lucr. 6, 800; Cato, R. R. 10, 4; Cels. 1, 3; 1, 4; 7, 26, 5; Liv. 44, 6; Plin. 33, 12, 54, § 152; Suet. Aug. 82 fin.; Pall. 1, 40, 3; 1, 41, 1.—For other purposes, Plin. 19, 2, 8, § 28.—
    III.
    A stone coffin for persons of distinction, a sarcophagus:

    solium Porphyretici marmoris,

    Suet. Ner. 50; cf. Curt. 10, 10, 9; Flor. 4, 11 fin.; Inscr. Marin. Fratr. Arv. p. 343 al.

    Lewis & Short latin dictionary > solium

  • 2 solium

        solium ī, n    [SED-], a seat, official seat, chair of state, chair, throne: regali in solio sedens: solio rex infit ab alto, V.: Iovis, H.: deorum solia: sedet Sublimi solio, O.: acernum, V.—Fig., a throne, rule, sway, dominion: solio potitur, O.: Demetrium in paterno solio locaturi, L.— A tub, bathing-tub: (rex) cum exsiluisset e solio, etc., L. — A stone coffin, sarcophagus: corpus regis iacebat in solio, Cu.
    * * *
    throne, seat

    Latin-English dictionary > solium

  • 3 solium

    ī n. [одного корня с sedeo ]
    1) престол, трон (s. Jovis O; s. regale L, QC)
    2) царская власть, царство ( solio depellere T)
    4) ванна (s. calidae aquae CC; in solio lavari M)
    5) гроб, саркофаг ( jacēre in solio QC)

    Латинско-русский словарь > solium

  • 4 sedeo

    sĕdeo, sēdi, sessum, 2, v. n. [Sanscr. root sad-; Gr. ἙΔ, to sit; cf. ἕδος, ἕζομαι; Lat. sedes, insidiae, sedare, sella, etc.; Engl. sit, seat], to sit.
    I.
    Lit. (very freq. in prose and poetry); constr. absol., with in, the simple abl., or with other prepp. and advv. of place.
    A.
    In gen.
    (α).
    Absol.:

    hi stant ambo, non sedent,

    Plaut. Capt. prol. 2; cf. id. ib. 12; id. Mil. 2, 1, 4:

    quid sit, quod cum tot summi oratores sedeant, ego potissimum surrexerim,

    remain sitting, Cic. Rosc. Am. 1, 1:

    sedens iis assensi,

    id. Fam. 5, 2, 9:

    lumbi sedendo dolent,

    Plaut. Men. 5, 3, 6:

    supplex ille sedet,

    Prop. 4 (5), 5, 37.—
    (β).
    With in:

    in subselliis,

    Plaut. Poen. prol. 5:

    sedilibus in primis eques sedet,

    Hor. Epod. 4, 16:

    in proscaenio,

    Plaut. Poen. prol. 18; cf.: aliquem in XIIII. sessum deducere, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 32, 2; Suet. Caes. 39 (v. quattuordecim): malo in illā tuā sedeculā sedere quam in istorum sella curuli, Cic. Att. 4, 10, 1; cf.:

    in sellā,

    id. Div. 1, 46, 104:

    in saxo (ejecti),

    Plaut. Rud. prol. 73; Ov. H. 10, 49:

    in arā (mulieres supplices),

    Plaut. Rud. 3, 6, 9:

    in solio,

    Cic. Fin. 2, 21, 69; Ov. M. 2, 23:

    in equo,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 27:

    in leone,

    Plin. 35, 10, 36, § 109; and with a gen. specification of the place where:

    in conclavi,

    Ter. Eun. 3, 5, 35:

    in hemicyclio domi,

    Cic. Lael. 1, 2:

    bubo in culmine,

    Ov. M. 6, 432:

    cornix in humo,

    id. Am. 3, 5, 22:

    musca in temone,

    Phaedr. 3, 6, 1.—
    (γ).
    With simple abl. (not ante-Aug.):

    bis sex caelestes, medio Jove, sedibus altis sedent,

    Ov. M. 6, 72:

    solio,

    id. ib. 6, 650;

    14, 261: sede regiā,

    Liv. 1, 41:

    eburneis sellis,

    id. 5, 41:

    sellā curuli,

    id. 30, 19:

    carpento,

    id. 1, 34:

    cymbā,

    Ov. M. 1, 293:

    puppe,

    id. F. 6, 471:

    humo,

    id. M. 4, 261:

    equo,

    Mart. 5, 38, 4; 11, 104, 14; cf.:

    dorso aselli,

    Ov. F. 3, 749:

    delphine,

    id. M. 11, 237:

    columbae viridi solo,

    Verg. A. 6, 192:

    recessu,

    Ov. M. 1, 177; 14, 261:

    theatro,

    id. A. A. 1, 497.—
    (δ).
    With other prepp. and advv. of place:

    inter ancillas,

    Plaut. Men. 5, 2, 46:

    ante fores,

    Ov. M. 4, 452; Tib. 1, 3, 30:

    ad tumulum supplex,

    id. 2, 6, 33:

    sub arbore,

    Ov. M. 4, 95:

    sub Jove,

    id. ib. 4, 261:

    ducis sub pede,

    id. Tr. 4, 2, 44:

    post me gradu uno,

    Hor. S. 1, 6, 40:

    apud quem,

    Cic. Rep. 3, 28, 32 (ap. Non. 522, 30) et saep.:

    non sedeo istic, vos sedete,

    Plaut. Stich. 1, 2, 36:

    illic,

    Ter. Hec. 5, 3, 4; id. Phorm. 1, 2, 41.—
    2.
    Late Lat., pass., of animals, to be ridden (cf. Engl. to sit a horse):

    sederi equos in civitatibus non sivit,

    Spart. Hadr. 22;

    Cod. Th. 9, 30, 3: cum (Bucephalus) ab equario suo mollius sederetur,

    Sol. 45:

    animalia sedentur,

    Veg. 2, 28, 12.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of magistrates, esp. of judges, to sit in council, in court, or on the bench:

    (Scaevolā tribuno) in Rostris sedente suasit Serviliam legem Crassus,

    Cic. Brut. 43, 161:

    ejus igitur mortis sedetis ultores, etc.,

    id. Mil. 29, 79; id. Clu. 37, 103 sq.:

    si idcirco sedetis, ut, etc.,

    id. Rosc. Am. 53, 153; so,

    judex,

    Liv. 40, 8:

    Appius, ne ejus rei causā sedisse videretur,

    id. 3, 46, 9; Phaedr. 1, 10, 6:

    sedissem forsitan unus De centum judex in tua verba viris,

    Ov. P. 3, 5, 23; Plin. Ep. 6, 33, 3:

    Minos arbiter,

    Prop. 3, 19 (4, 18), 27; cf.:

    sedeo pro tribunali,

    id. ib. 1, 10, 9: a quibus si qui quaereret, sedissentne judices in Q. Fabricium, sedisse se dicerent, Cic Clu. 38, 105; cf. id. Rab. Post. 5, 10.—Also of the assistants of the judges:

    nobis in tribunali Q. Pompeii praetoris urbani sedentibus,

    Cic. de Or. 1, 37, 168; id. Rosc. Com. 4, 12.—In Quint., also of the advocate, Quint. 11, 3, 132.—Of witnesses:

    dicendo contra reum, cum quo sederit,

    Quint. 5, 7, 32.—Of a presiding officer:

    sedente Claudio,

    Tac. A. 11, 11.—Of augurs sitting to wait for an augurium:

    sed secundum augures sedere est augurium captare,

    Serv. ad Verg. A. 9, 4; cf. id. ib. 1, 56; Interp. Mai ad Verg. A. 10, 241; Fest. s. v. silentio, p. 248, a Müll.; cf. Becker, Antiq. 2, 3, p. 76.—
    2.
    To continue sitting, to sit still; to continue, remain, tarry, wait, abide in a place; and with an implication of inactivity, to sit idly, be inactive; to linger, loiter, etc.:

    isdem consulibus sedentibus atque inspectantibus lata lex est, etc.,

    Cic. Sest. 15, 33 (cf. id. Pis. 9):

    majores nostri, qui in oppido sederent, quam qui rura colerent, desidiosiores putabant,

    Varr. R. R. 2, prooem. §

    1: quasi claudus sutor domi sedet totos dies,

    Plaut. Aul. 1, 1, 34; cf.:

    an sedere oportuit Domi,

    Ter. Ad. 4, 5, 38:

    iis ventis istinc navigatur, qui si essent, nos Corcyrae non sederemus,

    Cic. Fam. 16, 7:

    quor sedebas in foro, si eras coquos Tu solus?

    Plaut. Ps. 3, 2, 11:

    in villā totos dies,

    Cic. Att. 12, 44, 2:

    circum argentarias cottidie,

    Plaut. Truc. 1, 1, 48:

    sedemus desides domi,

    Liv. 3, 68:

    statuit congredi quam cum tantis copiis refugere aut tam diu uno loco sedere,

    Nep. Dat. 8, 1:

    non cuivis contingit adire Corinthum. Sedit qui timuit, ne non succederet,

    sat still, stayed at home, Hor. Ep. 1, 17, 37.—Esp. of waiting on an oracle or a god for an answer or for aid (= Gr. ïzein):

    ante sacras fores,

    Tib. 1, 3, 30:

    illius ad tumulum fugiam supplexque sedebo,

    id. 2, 6, 33:

    custos ad mea busta sedens,

    Prop. 3, 16 (4, 15), 24:

    meliora deos sedet omina poscens,

    Verg. G. 3, 456; so of a lover at the door of his mistress: me retinent victum formosae vincla puellae, Et sedeo janitor, Tib. [p. 1659] 1, 1, 56:

    et frustra credula turba sedet,

    id. 4, 4, 18.—
    b.
    Of long, esp. of inactive encamping in war, to sit, i. e. to remain encamped, to keep the field, before an enemy's fortress or army:

    hostium copiae magnae contra me sedebant, Cato ap. Charis, p. 197 P.: septimum decimum annum Ilico sedent,

    Naev. 6, 2:

    dum apud hostes sedimus,

    Plaut. Am. 2, 1, 52:

    sedendo expugnare urbem,

    Liv. 2, 12:

    sedendo et cunctando bellum gerere,

    id. 22, 24:

    quieto sedente rege ad Enipeum,

    id. 44, 27:

    ad Suessulam,

    id. 7, 37; 9, 3; 9, 44; 10, 25; 22, 39; 23, 19; 44, 27; Verg. A. 5, 440:

    apud moenia Contrebiae,

    Val. Max. 7, 4, 5.—Hence, prov.:

    compressis, quod aiunt, manibus sedere,

    Liv. 7, 13, 7; and:

    vetus proverbium est, Romanus sedendo vincit (prob. originating with Q. Fabius Cunctator),

    Varr. R. R. 1, 2, 2.—
    3.
    For desideo (2.), to sit at stool, Marc. Emp. 29; so,

    sordido in loco sedere,

    Val. Max. 9, 13, 2.—
    II.
    Trop. (in prose not freq. till after the Aug. per.; not in Cic.).
    A.
    In gen., to sink or settle down, to subside:

    cum pondere libra Prona nec hac plus parte sedet nec surgit ab illā,

    Tib. 4, 1, 42:

    quod neque tam fuerunt gravia, ut depressa sederent, Nec levia, ut possent per summas labier oras,

    Lucr. 5, 474; cf.: flamma petit altum; propior locus aëra cepit;

    Sederunt medio terra fretumque solo,

    Ov. F. 1,110:

    sedet nebula densior campo quam montibus,

    Liv. 22, 4:

    sedet vox auribus,

    sinks into, penetrates, Quint. 11, 3, 40: rupti aliqui montes tumulique sedere, Sall. Fragm. ap. Isid. Orig. 14, 1, 2 (H. 2, 43 Dietsch); cf.:

    sedisse immensos montes,

    Tac. A. 2, 47: memor illius escae, Quae simplex olim sibi sederit, sat well upon your stomach, i. e. agreed well with you, Hor. S. 2, 2, 73; Quint. 9, 4, 94.—
    2.
    Of feelings, passions, etc.: his dictis sedere minae, subsided, i. e. were quieted, = sedatae sunt, Sil. 10, 624; cf.:

    nusquam irae: sedit rabies feritasque famesque,

    Stat. Th. 10, 823. —
    3.
    Of places, to sink, i. e. to lie low, to be in the valley or plain:

    campo Nola sedet,

    Sil. 12, 162:

    mediisque sedent convallibus arva,

    Luc. 3, 380; Stat. Th. 1, 330; cf.:

    lactuca sedens,

    i. e. lower, Mart. 10, 48, 9 ( = sessilis, id. 3, 47, 8).—
    B.
    In partic., to sit, sit close or tight, to hold or hang fast, to be fast, firm, fixed, immovable; be settled, established, etc.:

    tempus fuit, quo navit in undis, Nunc sedet Ortygie,

    Ov. M. 15, 337:

    in liquido sederunt ossa cerebro,

    stuck fast, id. ib. 12, 289;

    so of weapons, etc., that sink deep: clava (Herculis), adversi sedit in ore viri,

    id. F. 1, 576:

    cujus (Scaevae) in scuto centum atque viginti tela sedere,

    Flor. 4, 2, 40:

    librata cum sederit (glans),

    Liv. 38, 29; hence, poet. also, of deep-seated wounds: plagam sedere Cedendo arcebat, from sinking or penetrating deeply, Ov. M. 3, 88:

    alta sedent vulnera,

    Luc. 1, 32.—Of clothes, to fit (opp. dissidere, v. Hor. Ep. 1, 1, 96):

    ita et sedet melius et continetur (pars togae),

    sits better, Quint. 11, 3, 140 sq.; so,

    toga umero,

    id. 11, 3, 161; cf.:

    quam bene umeris tuis sederet imperium,

    Plin. Pan. 10, 6.—Of vessels:

    sicco jam litore sedit,

    Luc. 8, 726:

    naves super aggerationem, quae fuerat sub aquā, sederent,

    stuck fast, grounded, Vitr. 10, 22 med. et saep.:

    cujus laetissima facies et amabilis vultus in omnium civium ore, oculis, animo sedet,

    Plin. Pan. 55, 10:

    aliquid fideliter in animo,

    Sen. Ep. 2, 2:

    unum Polynicis amati Nomen in ore sedet,

    Stat. Th. 12, 114; so,

    Cressa relicta in ingenio tuo,

    Ov. H. 2, 76:

    sedere coepit sententia haec,

    to be established, Plin. 2, 7, 5, § 23; cf.:

    nunc parum mihi sedet judicium,

    Sen. Ep. 46, 3; Amm. 14, 1, 5; 15, 2, 5. —Hence, also of any thing fixed, resolved, or determined upon:

    si mihi non animo fixum immotumque sederet, Ne cui, etc.,

    Verg. A. 4, 15; cf.:

    idque pio sedet Aeneae,

    id. ib. 5, 418:

    bellum,

    Flor. 2, 15, 4:

    consilium fugae,

    id. 2, 18, 14:

    haec,

    Sil. 15, 352. —With a subject-clause:

    tunc sedet Ferre iter impavidum,

    Stat. Th. 1, 324:

    vacuo petere omina caelo,

    id. ib. 3, 459:

    Aegaei scopulos habitare profundi,

    Val. Fl. 2, 383.

    Lewis & Short latin dictionary > sedeo

  • 5 solium

    solium, iī, n. (mit sabin. l aus d zu sedeo), I) der hohe-, erhabene Sitz, der Thron a) für Könige, divinum, Cic.: regale, Liv.: Iovis, Hor. u. Verg.: regale Iovis, Ov. (dah. sprichw., hoc facto putabat se solium Iovis tenere, Petron. 61, 5). – meton., der Thron = die königl. Würde, das Königreich, Lucr. u. Ov.: in paterno solio locare, Liv.: solio depellere, Tac. – b) für die Götter in den Tempeln, deorum solio, Cic. de har. resp. 57. – c) der Rechtsgelehrten in ihrer Wohnung, wenn sie Bescheide gaben, der Lehnsessel, paternum, Großvaterstuhl, Crass. bei Cic.: quo minus more patrio sedens in solio consulentibus responderem, Cic.: cum se de turba et a subselliis in otium soliumque contulerit, Cic. – d) für Magistrate, eburnum = sella curulis, Claud. laud. Stil. 3, 199. – II) die steinerne od. hölzerne Badewanne (vgl. Fest. 298 [b], 24), solium calidae aquae, Cels.: solium caldum, Scrib.: insidens ligneo solio, Suet.: in solium descendere, Vitr. u. Cels. – III) der irdene od. steinerne Sarg, Sarkophag, solium porphyretici marmoris, Suet.: refertum odoribus solium, Flor.: iacēre in solio, Curt.: defunctos sese multi fictilibus soliis condi maluere, Plin. – / Nbf. soleum, Corp. inscr. Lat. 6, 10848. Auct. de idiom. gen. (IV) 583, 4.

    lateinisch-deutsches > solium

  • 6 solium

    solium, iī, n. (mit sabin. l aus d zu sedeo), I) der hohe-, erhabene Sitz, der Thron a) für Könige, divinum, Cic.: regale, Liv.: Iovis, Hor. u. Verg.: regale Iovis, Ov. (dah. sprichw., hoc facto putabat se solium Iovis tenere, Petron. 61, 5). – meton., der Thron = die königl. Würde, das Königreich, Lucr. u. Ov.: in paterno solio locare, Liv.: solio depellere, Tac. – b) für die Götter in den Tempeln, deorum solio, Cic. de har. resp. 57. – c) der Rechtsgelehrten in ihrer Wohnung, wenn sie Bescheide gaben, der Lehnsessel, paternum, Großvaterstuhl, Crass. bei Cic.: quo minus more patrio sedens in solio consulentibus responderem, Cic.: cum se de turba et a subselliis in otium soliumque contulerit, Cic. – d) für Magistrate, eburnum = sella curulis, Claud. laud. Stil. 3, 199. – II) die steinerne od. hölzerne Badewanne (vgl. Fest. 298 , 24), solium calidae aquae, Cels.: solium caldum, Scrib.: insidens ligneo solio, Suet.: in solium descendere, Vitr. u. Cels. – III) der irdene od. steinerne [b]Sarg, Sarkophag, solium porphyretici marmoris, Suet.: refertum odoribus solium, Flor.: iacēre in solio, Curt.: defunctos sese multi fictilibus soliis condi maluere, Plin. – Nbf. soleum, Corp. inscr. Lat. 6, 10848. Auct. de idiom. gen. (IV) 583, 4.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > solium

  • 7 sedeo

    sedeo, sēdī, sessum, ēre (altind. sad-, sich setzen, sādas, Sitz, gotisch sitan, ahd. sizzen, griech. εδος), sitzen, I) sitzen übh.: A) eig.: 1) im allg., m. in u. Abl., a) v. Menschen: in subselliis, Plaut.: in sella, in solio, in equo, Cic.: in conclavi, Ter.: in cubiculo (suo), Liv. u. Plin. ep.: in vestibulo aedium, Liv.: in hemicyclio domi, Cic. – m. bl. Abl., carpento, sede regiā, Liv.: sellā curuli, Liv.: equo, Liv. epit. u. Curt.: vehiculo, Cels.: theatro curvo, Ov. – mit anderen Praepp., ante fores, Tibull.: apud alqm, Cic.: inter ancillas, Plaut.: per iuga, Verg.: post me gradu uno, Hor.: sub arbore, Ov.: supra torum, Fronto: m. Acc., equum, asinos, Gregor. Tur.: mit Ortsadvv., hic, Plaut.: istic, Plaut.: illic, Ter. – absol., cum tot summi oratores sedeant, Cic.: supplex ille sedet, Prop.: lumbi sedendo mi (= mihi), oculi spectando dolent, Plaut. – impers., sedetur, ambulatur, Varro LL.: cum sedeatur, ambuletur, Gell. – b) v. Tieren: polypus in ovis sedet, Plin.: cornix sedet in humo, Ov. – u. Passiv sederi = geritten werden, sederi equos, Spart.: cum (Bucephalus) ab equario suo mollius sederetur, Solin.: animalia sedentur, Veget. – 2) insbes., a) von Behörden, bes. v. Richtern = Sitzung halten, zu Rate-, zu Gericht sitzen (s. Matthiä Cic. Sest. 33 [welche Stelle Halm richtiger zu no. II, A, 1 zieht]. Manut. Cic. Rab. Post. 9. Korte Sall. Cat. 37, 7. Drak. 3, 46, 9. Passerat. Prop. 2, 17, 27. die Auslgg. zu Phaedr. 1, 10, 6. Bünem. Lact. de mort. pers. 14, 4), Scaevolā (tribuno) in rostris sedente, Cic. – eius igitur mortis sedetis ultores, Cic.: pro tribunali, Cic.: iudices in C. Fabricium, Liv.: Minos sedet arbiter Orci, Prop.: sedebant centum et octoginta iudices, Plin. ep.: iudex sedens adhuc atque audiens, Quint.: sedebat ipse atque innocentes igne torrebat, Lact. – v. den Gehilfen des Prätors, in tribunali, Cic. – v. Zeugen, Quint.: v. Anwalt, Quint. – b) v. Buhldirnen, prostat et in quaestu pro meretrice sedet, treibt das Hurengewerbe, Ov. ex Pont. 2, 3, 20. – c) (= desideo) zu Stuhle sitzen, Marc. Emp. 29; vgl. sordido in loco sedere, auf dem Abtritt sitzen, Val. Max. 9, 13, 2.

    B) übtr., v. lebl. Subjj., sich senken, sich setzen, 1) eig.: a) übh.: (libra) nec hāc plus parte sedet nec surgit ab illa, Tibull.: tam gravia, ut depressa sederent, nec levia, ut possent per summas labier oras, Lucr.: sederunt medio terra fretumque solo, Ov.: rupti aliqui montes tumulique sedere, Sall. fr.: sedisse montes, Tac.: sedet nebula densior campo quam montibus, liegt auf der Ebene dichter als auf den B., Liv. – v. Speisen, die den Magen nicht beschweren, wie unser »sich gesetzt haben« (Ggstz. innatare), esca, quae tibi sederit, gut bekommen ist, Hor. sat. 2, 2, 73. – b) von der niedrigen, flachen Lage von Örtlichkeiten = sich herabsenken, in flacher Ebene liegen, sich in der Ebene hinziehen u. dgl. (wie ἧσθαι, s. Heinsius Sil. 6, 674), proxima pars urbis celsam consurgit in arcem, mediisque sedent convallibus arva, Lucan.: campo Nola sedet, Sil. – u. c) v. Pflanzen, lactuca sedens, niedriger-, ins Breite wachsender Salat, Mart. 10, 48, 9 (sonst lactuca sessilis gen., wie Mart. 3, 47, 8. Plin. 19, 125). – 2) bildl. von Leidenschaften usw. = sich legen, sedit rabies feritasque famesque, Stat.: sedere minae, Sil.

    II) mit dem Nbbgr. der Dauer: A) eig.: 1) = an einem Orte harren, verharren, verweilen, u. mit dem Nbbgr. der Untätigkeit = ruhig-, müßig-, untätig dasitzen (s. Schmid Hor. ep. 1, 17, 37. Bremi Nep. Dat. 7, 1. Halm Cic. Sest. 33), in oppido, Varro: in villa totos dies, Cic.: Corcyrae, Cic.: desidem domi, Liv.: ad aquas, Cic.: sedit qui timuit, blieb ruhig zu Hause sitzen, Hor.: consulibus sedentibus, Cic.: sedetis et oscitamini, Cornif. rhet.: tu sedes et quiescis? Cic. – Sprichw., compressis, quod aiunt, manibus sedere, ruhig die Hände in den Schoß legen, Liv. 7, 13, 7. – 2) insbes.: a) v. denen, die beim Altare einer Gottheit als Betende od. Flehende auf den Ausspruch od. die Hilfe einer Gottheit harren (wie ιζειν, ἱζάνειν; vgl. Broukh. Tibull. 1, 3, 30), meliora deos sedet omina poscens, Verg.: ad tumulum fugiam supplexque sedebo, Tibull. – b) v. Frauen, die im Hause still-, zurückgezogen leben (s. Bremi Nep. praef. 7. Broukh. Prop. 2, 14, 15), domi, Ter.: in interiore parte aedium, Nep. – c) v. Jünglingen, die vor den Türen der Geliebten harren, Tibull. 4, 4, 20 (s. dazu Bach). – d) als milit. t. t. = zu Felde liegen, gelagert sein, ruhig od. untätig harren (vgl. Taubm. Plaut. Amph. 2, 1, 52. Drak. Sil. 12, 64), ad Trebiam, Liv.: Arretii ante moenia, Liv.: apud moenia Contrebiae, Val. Max.: apud hostes, Plaut.: montana circum castella in armis, Verg.: contra alqm, Cato fr.: absol., sedendo oppugnare urbem, Liv.: sedendo et cunctando bellum gerere, Liv. – Sprichw., vetus proverbium... est: Romanus sedendo vincit, Varro r. r. 1, 2, 2.

    B) übtr., v. lebl., Subjj.: 1) eig.: a) = festsitzen, feststecken, hangen bleiben, in liquido sederunt ossa cerebro, Ov. – b) von tief eindringenden Waffen, wie unser sitzen, clava sedet in ore viri, Ov.: librataque cum sederet (glans), Liv.: u. v. Hiebe, Schlage usw., plagam sedere cedendo arcebat, Ov. – übtr., vox auribus sedens, eindringend, Quint. – c) v. Kleidern, die sich dem Leibe fest-, knapp anschließen, wie unser sitzen (Ggstz. dissidere, s. Obbar. Hor. ep. 1, 1, 96), toga sedet umero, Quint.: toga umeris non sedet, Sen. rhet.: pars togae melius sedet, Quint. – d) von Schiffen, die auf Untiefen od. Felsen auflaufen (s. Drak. Liv. 2, 5, 3), super aggerationem, Vitr.: sicco litore, Lucan.: pars sedet una ratis, pars altera pendet in undis, Lucan. – 2) bildl.: a) sitzen, fest bleiben, unauslöschlich verbleiben (vgl. Schwarz Plin. pan. 55 extr.), quam bene umeris tuis sederet imperium, Plin. pan.: pallor in ore sedet, Ov.: cuius amabilis vultus in omnium civium ore, oculis, animo sedet, Plin. pan.: sedet alqd in animo, Sen., od. altius in animo, Plin. ep.: vetus in capto pectore sedit amor, Ov.: sedet Cressa relicta in ingenio tuo, Ov.: sedere coepit sententia, Plin. – b) v. Entschlüssen usw. = sitzen, fest sein, fest beschlossen sein, mihi animo fixum immotumque sedet, Verg.: idque pio sedet Aeneae, Verg.: sedet consilium fugae, Flor.: sedet m. folg. Infin., Stat. Theb. 1, 324 u. 3, 459. Val. Flacc. 2, 383. – / Imperat. sedito, Lex Iul. municip. c. 10; vgl. Rhein. Mus. 8, 480.

    lateinisch-deutsches > sedeo

  • 8 sedeo

    sedeo, sēdī, sessum, ēre (altind. sad-, sich setzen, sādas, Sitz, gotisch sitan, ahd. sizzen, griech. εδος), sitzen, I) sitzen übh.: A) eig.: 1) im allg., m. in u. Abl., a) v. Menschen: in subselliis, Plaut.: in sella, in solio, in equo, Cic.: in conclavi, Ter.: in cubiculo (suo), Liv. u. Plin. ep.: in vestibulo aedium, Liv.: in hemicyclio domi, Cic. – m. bl. Abl., carpento, sede regiā, Liv.: sellā curuli, Liv.: equo, Liv. epit. u. Curt.: vehiculo, Cels.: theatro curvo, Ov. – mit anderen Praepp., ante fores, Tibull.: apud alqm, Cic.: inter ancillas, Plaut.: per iuga, Verg.: post me gradu uno, Hor.: sub arbore, Ov.: supra torum, Fronto: m. Acc., equum, asinos, Gregor. Tur.: mit Ortsadvv., hic, Plaut.: istic, Plaut.: illic, Ter. – absol., cum tot summi oratores sedeant, Cic.: supplex ille sedet, Prop.: lumbi sedendo mi (= mihi), oculi spectando dolent, Plaut. – impers., sedetur, ambulatur, Varro LL.: cum sedeatur, ambuletur, Gell. – b) v. Tieren: polypus in ovis sedet, Plin.: cornix sedet in humo, Ov. – u. Passiv sederi = geritten werden, sederi equos, Spart.: cum (Bucephalus) ab equario suo mollius sederetur, Solin.: animalia sedentur, Veget. – 2) insbes., a) von Behörden, bes. v. Richtern = Sitzung halten, zu Rate-, zu Gericht sitzen (s. Matthiä Cic. Sest. 33 [welche Stelle Halm richtiger zu no. II, A, 1 zieht]. Manut. Cic. Rab. Post. 9. Korte Sall. Cat. 37, 7. Drak. 3, 46, 9. Passe-
    ————
    rat. Prop. 2, 17, 27. die Auslgg. zu Phaedr. 1, 10, 6. Bünem. Lact. de mort. pers. 14, 4), Scaevolā (tribuno) in rostris sedente, Cic. – eius igitur mortis sedetis ultores, Cic.: pro tribunali, Cic.: iudices in C. Fabricium, Liv.: Minos sedet arbiter Orci, Prop.: sedebant centum et octoginta iudices, Plin. ep.: iudex sedens adhuc atque audiens, Quint.: sedebat ipse atque innocentes igne torrebat, Lact. – v. den Gehilfen des Prätors, in tribunali, Cic. – v. Zeugen, Quint.: v. Anwalt, Quint. – b) v. Buhldirnen, prostat et in quaestu pro meretrice sedet, treibt das Hurengewerbe, Ov. ex Pont. 2, 3, 20. – c) (= desideo) zu Stuhle sitzen, Marc. Emp. 29; vgl. sordido in loco sedere, auf dem Abtritt sitzen, Val. Max. 9, 13, 2.
    B) übtr., v. lebl. Subjj., sich senken, sich setzen, 1) eig.: a) übh.: (libra) nec hāc plus parte sedet nec surgit ab illa, Tibull.: tam gravia, ut depressa sederent, nec levia, ut possent per summas labier oras, Lucr.: sederunt medio terra fretumque solo, Ov.: rupti aliqui montes tumulique sedere, Sall. fr.: sedisse montes, Tac.: sedet nebula densior campo quam montibus, liegt auf der Ebene dichter als auf den B., Liv. – v. Speisen, die den Magen nicht beschweren, wie unser »sich gesetzt haben« (Ggstz. innatare), esca, quae tibi sederit, gut bekommen ist, Hor. sat. 2, 2, 73. – b) von der niedrigen, flachen Lage von Örtlichkeiten = sich herabsenken, in flacher Ebene liegen,
    ————
    sich in der Ebene hinziehen u. dgl. (wie ἧσθαι, s. Heinsius Sil. 6, 674), proxima pars urbis celsam consurgit in arcem, mediisque sedent convallibus arva, Lucan.: campo Nola sedet, Sil. – u. c) v. Pflanzen, lactuca sedens, niedriger-, ins Breite wachsender Salat, Mart. 10, 48, 9 (sonst lactuca sessilis gen., wie Mart. 3, 47, 8. Plin. 19, 125). – 2) bildl. von Leidenschaften usw. = sich legen, sedit rabies feritasque famesque, Stat.: sedere minae, Sil.
    II) mit dem Nbbgr. der Dauer: A) eig.: 1) = an einem Orte harren, verharren, verweilen, u. mit dem Nbbgr. der Untätigkeit = ruhig-, müßig-, untätig dasitzen (s. Schmid Hor. ep. 1, 17, 37. Bremi Nep. Dat. 7, 1. Halm Cic. Sest. 33), in oppido, Varro: in villa totos dies, Cic.: Corcyrae, Cic.: desidem domi, Liv.: ad aquas, Cic.: sedit qui timuit, blieb ruhig zu Hause sitzen, Hor.: consulibus sedentibus, Cic.: sedetis et oscitamini, Cornif. rhet.: tu sedes et quiescis? Cic. – Sprichw., compressis, quod aiunt, manibus sedere, ruhig die Hände in den Schoß legen, Liv. 7, 13, 7. – 2) insbes.: a) v. denen, die beim Altare einer Gottheit als Betende od. Flehende auf den Ausspruch od. die Hilfe einer Gottheit harren (wie ιζειν, ἱζάνειν; vgl. Broukh. Tibull. 1, 3, 30), meliora deos sedet omina poscens, Verg.: ad tumulum fugiam supplexque sedebo, Tibull. – b) v. Frauen, die im Hause still-, zurückgezogen leben (s. Bremi
    ————
    Nep. praef. 7. Broukh. Prop. 2, 14, 15), domi, Ter.: in interiore parte aedium, Nep. – c) v. Jünglingen, die vor den Türen der Geliebten harren, Tibull. 4, 4, 20 (s. dazu Bach). – d) als milit. t. t. = zu Felde liegen, gelagert sein, ruhig od. untätig harren (vgl. Taubm. Plaut. Amph. 2, 1, 52. Drak. Sil. 12, 64), ad Trebiam, Liv.: Arretii ante moenia, Liv.: apud moenia Contrebiae, Val. Max.: apud hostes, Plaut.: montana circum castella in armis, Verg.: contra alqm, Cato fr.: absol., sedendo oppugnare urbem, Liv.: sedendo et cunctando bellum gerere, Liv. – Sprichw., vetus proverbium... est: Romanus sedendo vincit, Varro r. r. 1, 2, 2.
    B) übtr., v. lebl., Subjj.: 1) eig.: a) = festsitzen, feststecken, hangen bleiben, in liquido sederunt ossa cerebro, Ov. – b) von tief eindringenden Waffen, wie unser sitzen, clava sedet in ore viri, Ov.: librataque cum sederet (glans), Liv.: u. v. Hiebe, Schlage usw., plagam sedere cedendo arcebat, Ov. – übtr., vox auribus sedens, eindringend, Quint. – c) v. Kleidern, die sich dem Leibe fest-, knapp anschließen, wie unser sitzen (Ggstz. dissidere, s. Obbar. Hor. ep. 1, 1, 96), toga sedet umero, Quint.: toga umeris non sedet, Sen. rhet.: pars togae melius sedet, Quint. – d) von Schiffen, die auf Untiefen od. Felsen auflaufen (s. Drak. Liv. 2, 5, 3), super aggerationem, Vitr.: sicco litore, Lucan.: pars sedet una ratis, pars altera pendet in
    ————
    undis, Lucan. – 2) bildl.: a) sitzen, fest bleiben, unauslöschlich verbleiben (vgl. Schwarz Plin. pan. 55 extr.), quam bene umeris tuis sederet imperium, Plin. pan.: pallor in ore sedet, Ov.: cuius amabilis vultus in omnium civium ore, oculis, animo sedet, Plin. pan.: sedet alqd in animo, Sen., od. altius in animo, Plin. ep.: vetus in capto pectore sedit amor, Ov.: sedet Cressa relicta in ingenio tuo, Ov.: sedere coepit sententia, Plin. – b) v. Entschlüssen usw. = sitzen, fest sein, fest beschlossen sein, mihi animo fixum immotumque sedet, Verg.: idque pio sedet Aeneae, Verg.: sedet consilium fugae, Flor.: sedet m. folg. Infin., Stat. Theb. 1, 324 u. 3, 459. Val. Flacc. 2, 383. – Imperat. sedito, Lex Iul. municip. c. 10; vgl. Rhein. Mus. 8, 480.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > sedeo

  • 9 scēptrum

        scēptrum ī, n, σκῆπτρον, a royal staff, sceptre: (rex) sedens cum sceptro: dextrā sceptrum gerebat, V.: rex sceptro insignis eburno, O. —Plur. for sing: Aeolus Sceptra tenens, V.: magnā Sceptra manu teneo, O.—A kingdom, rule, dominion, authority (sing. and plur.): mihi tu sceptra Iovemque Concilias, V.: pulsus solio sceptrisque paternis, V.: sceptro potiri perenni, O.
    * * *

    Latin-English dictionary > scēptrum

  • 10 medius

    mĕdĭus, a, um, adj. [Sanscr. madhya, the same; Gr. mesos; Angl. - Sax. midd; Germ. Mitte; cf. dimidius, meridies (medi-), etc.], that is in the middle or midst, mid, middle (class.).
    I.
    Adj.
    A.
    Lit.:

    terra complexa medium mundi locum,

    Cic. Rep. 6, 18, 18; cf. id. ib. 6, 17, 17:

    medium mundi locum petere,

    id. Tusc. 5, 24, 69:

    versus aeque prima, et media, et extrema pars attenditur,

    id. de Or. 3, 50, 192:

    ultimum, proximum, medium tempus,

    id. Prov. Cons. 18, 43:

    in foro medio,

    in the midst of the forum, Plaut. Curc. 4, 1, 14; Cic. Q. Fr. 2, 3, 6; cf.:

    medio foro,

    in the open forum, Suet. Claud. 18 al.:

    in solio medius consedit,

    sat in the middle, Ov. F. 3, 359; Verg. A. 7, 169:

    considit scopulo medius,

    id. G. 4, 436:

    concilio medius sedebat,

    Ov. M. 10, 144:

    ignes,

    Verg. A. 12, 201:

    medio tempore,

    in the meantime, meanwhile, Suet. Caes. 76: vinum novum, vetus, medium, i. e. neither old nor new, Varr. ap. Gell. 13, 31, 14:

    cum plenus fluctu medius foret alveus,

    full to the middle, Juv. 12, 30.—With dat.:

    Peloponnesii Megaram, mediam Corintho Athenisque urbem, condidere,

    midway between Corinth and Athens, Vell. 1, 2, 4.—With abl.:

    si medius Polluce et Castore ponar,

    between, Ov. Am. 2, 16, 13.—With inter:

    cum inter bellum et pacem medium nihil sit,

    there is no medium, no middle course between, Cic. Phil. 8, 1, 4:

    inter quos numeros duo medii inveniuntur (sc. numeri),

    Mart. Cap. 7, § 737.—With gen.:

    locus medius regionum earum,

    half-way between, Caes. B. G. 4, 19:

    locus medius juguli summique lacerti,

    between, Ov. M. 6, 409; 5, 564:

    et medius juvenum ibat,

    id. F. 5, 67:

    medius silentūm,

    Stat. Th. 4, 683.—With ex:

    medius ex tribus,

    Sall. J. 11, 3:

    medium arripere aliquem,

    to seize one by the middle, around the body, Ter. Ad. 3, 2, 18:

    juvenem medium complectitur,

    Liv. 23, 9, 9:

    Alcides medium tenuit,

    held him fast by the middle, Luc. 4, 652:

    medium ostendere unguem,

    to point with the middle finger, Juv. 10, 53.—
    2.
    Transf., half (ante- and postclass.):

    hieme demunt cibum medium,

    half their food, Varr. R. R. 3, 7, 9:

    scrupulum croci,

    Pall. Jan. 18: aurum... Italicis totum, medium provincialibus reddidit, Capitol. Anton. Pius, 4 fin.
    B.
    Trop., of the middle, not very great or small, middling, medial, moderate.
    1.
    Of age:

    aetatis mediae vir,

    of middle age, Phaedr. 2, 2, 3.—
    2.
    Of plans, purposes, etc.:

    nihil medium, nec spem nec curam, sed immensa omnia volventes animo,

    Liv. 2, 49, 5:

    medium quiddam tenere,

    Plin. Ep. 4, 9, 9.—
    3.
    Of intellect:

    eloquentiā medius,

    middling, tolerable, Vell. 2, 29, 2:

    ingenium,

    moderate, Tac. H. 1, 49.—
    4.
    Undetermined, undecided:

    medios esse,

    i. e. neutral, Cic. Att. 10, 8, 4:

    medium se gerere,

    Liv. 2, 27:

    se dubium mediumque partibus praestitit,

    Vell. 2, 21, 1; cf.:

    responsum,

    indefinite, ambiguous, Liv. 39, 39: vocabula, that can be taken in a good or bad sense, ambiguous, Gell. 12, 9, 1. —
    5.
    Indifferent, not imperative: officium, a duty which is not distinctly enjoined by the moral law, but is sustained by preponderant reasoning:

    medium officium id esse dicunt (Graeci) quod cur factum sit, ratio probabilis reddi possit,

    Cic. Off. 1, 3, 8; cf.:

    ex quo intellegitur, officium medium quiddam esse, quod neque in bonis ponatur neque in contrariis,

    id. Fin. 3, 17, 58; cf.

    sqq. and Madv. ad loc.: artes,

    which in themselves are neither good nor bad, indifferent, Quint. 2, 20, 1.—
    6.
    Intermediate:

    medium erat in Anco ingenium, et Numae et Romuli memor,

    of a middle kind, resembling each in some degree, Liv. 1, 32, 4:

    nihil habet ista res (actoris) medium, sed aut lacrimas meretur aut risum,

    Quint. 6, 1, 45:

    ille jam paene medius adfectus est ex amoribus et desideriis amicorum,

    Quint. 6, 2, 17.—Hence, as subst.: mĕdĭus, i, m., one who stands or comes between, a mediator:

    medium sese offert,

    as a mediator, Verg. A. 7, 536:

    pacator mediusque Syphax,

    Sil. 16, 222:

    pacis eras mediusque belli,

    arbiter, Hor. C. 2, 19, 28; cf.:

    nunc mediis subeant irrita verba deis,

    oaths in which the gods were called upon to be mediators, Ov. R. Am. 678.—
    7.
    Central, with ex or in:

    ex factione media consul,

    fully committed to it, Sall. H. 3, 61, 8;

    so (nearly = intimus), viros fortīs et magnanimos eosdem bonos et simplicīs... esse volumus: quae sunt ex media laude justititiae,

    these qualities are clearly among those which make uprightness praiseworthy, Cic. Off. 1, 19, 63:

    partitiones oratoriae, quae e media illa nostra Academia effloruerunt,

    id. Part. Or. 40, 139:

    ingressio e media philosophia repetita est,

    id. Or. 3, 11; id. Leg. 2, 21, 53:

    in medio maerore et dolore,

    id. Tusc. 4, 29, 63; id. Q. Fr. 2, 15, 1:

    in media dimicatione,

    the hottest of the fight, Suet. Aug. 10; cf.:

    in medio ardore certaminis,

    Curt. 8, 4, 27:

    in media solitudine,

    the most profound, Sen. Brev. Vit. 12, 2:

    in mediis divitiis,

    in abundant wealth, id. Vit. Beat. 26, 1:

    in medio robore virium,

    Liv. 28, 35, 6:

    in medio ardore belli,

    id. 24, 45, 4:

    in media reipublicae luce,

    the full blaze of public life, Quint. 1, 2, 18:

    media inter pocula,

    Juv. 8, 217.—Hence,
    II.
    Subst.: mĕdĭum, ii, n., the middle, midst.
    A.
    Lit.
    1.
    Of space (very rare in Cic.):

    in medio aedium sedens,

    Liv. 1, 57, 9:

    maris,

    id. 31, 45, 11; for which, without in, medio aedium eburneis sellis sedere, id. 5, 41, 2:

    medio viae ponere,

    id. 37, 13, 10:

    in agmine in primis modo, modo in postremis, saepe in medio adesse,

    Sall. J. 45, 2; for which, without in, medio sextam legionem constituit, Tac. A. 13, 38:

    medio montium porrigitur planities,

    id. ib. 1, 64:

    medio stans hostia ad aras,

    Verg. G. 3, 486:

    medio tutissimus ibis,

    Ov. M. 2, 137:

    in medium geminos immani pondere caestus Projecit,

    Verg. A. 5, 401:

    in medium sarcinas coniciunt,

    Liv. 10, 36, 1; 13:

    equitatus consulem in medium acceptum, armis protegens, in castra reduxit,

    id. 21, 46, 9.— Trop.:

    tamquam arbiter honorarius medium ferire voluisse,

    to cut through the middle, Cic. Fat. 17, 39:

    intacta invidiā media sunt, ad summa ferme tendit,

    Liv. 45, 35.—
    2.
    Of time:

    diei,

    Liv. 27, 48:

    medio temporis,

    in the meantime, meanwhile, Tac. A. 13, 28; cf.:

    nec longum in medio tempus, cum,

    the interval, Verg. A. 9, 395; Ov. M. 4, 167; Plin. Ep. 7, 27, 13.—
    B.
    Transf.
    1.
    The midst of all, the presence of all, the public, the community (class.):

    in medio omnibus palma est posita, qui artem tractant musicam,

    lies open to all, Ter. Phorm. prol. 16:

    tabulae sunt in medio,

    Cic. Verr. 2, 2, 42, § 104:

    rem totam in medio ponere,

    publicly, id. ib. 2, 1, 11, §

    29: ponam in medio sententias philosophorum,

    id. N. D. 1, 6, 13:

    dicendi ratio in medio posita,

    lies open to all, id. de Or. 1, 3, 12:

    rem in medium proferre,

    to publish, make known, id. Fam. 15, 27, 6: vocare in medium, before the public, before a public tribunal:

    rem in medium vocare coeperunt,

    id. Clu. 28, 77:

    in medio relinquere,

    to leave it to the public, leave it undecided, id. Cael. 20, 48; Sall. C. 19, 16: pellere e medio, to expel, reject, Enn. ap. Cic. Mur. 14, 30 (Ann. v. 272 Vahl.); Cic. Off. 3, 8, 37:

    cum jacentia verba sustulimus e medio,

    adopt words from the people, common words, id. de Or. 3, 45, 177; cf.: munda sed e medio consuetaque verba puellae Scribite, Ov. A. A. 3, 479: tollere de medio, to do away with, abolish:

    litteras,

    Cic. Verr. 2, 2, 71, § 176: tollere de medio, to put out of the way, cut off, destroy:

    hominem,

    id. Rosc. Am. 7, 20:

    de medio removere,

    to put out of sight, id. ib. 8, 23: e medio excedere or abire, to leave the world, to die:

    e medio excessit,

    she is dead, Ter. Phorm. 5, 7, 74:

    ea mortem obiit, e medio abiit,

    id. ib. 5, 8, 30:

    tollite lumen e medio,

    Juv. 9, 106: recedere de medio, to go away, retire, withdraw:

    cur te mihi offers? recede de medio,

    Cic. Rosc. Am. 38, 112:

    in medio esse,

    to be present, Ter. Ad. 3, 5, 32:

    in medium venire or procedere,

    to appear, come forward, show one's self in public, Cic. Verr. 2, 2, 71, § 175: in medium, before the public, for the public, for the community:

    communes utilitates in medium afferre,

    id. Off. 1, 7, 22:

    consulere in medium,

    to care for the public good, for the good of all, Verg. A. 11, 335;

    so opp. separantem suas res a publicis,

    Liv. 24, 22, 14 sq.; 26, 12, 7:

    quaerere,

    to make acquisitions for the use of all, Verg. G. 1, 127: cedere, to fall or devolve to the community, Tac. H. 4, 64:

    conferre laudem,

    i. e. so that all may have a share of it, Liv. 6, 6:

    dare,

    to communicate for the use of all, Ov. M. 15, 66:

    in medium conferre, in gaming,

    to put down, put in the pool, Suet. Aug. 71: in medio, for sub dio, in the open air:

    scorpios fugari posse, si aliqui ex eis urantur in medio,

    Pall. 1, 35, 12.—
    2.
    A half (ante-class. and post-Aug.):

    scillae medium conterunt cum aqua,

    Varr. R. R. 2, 7:

    scrobem ad medium completo,

    Col. Arb. 4, 5.—Hence,
    III.
    Adv.: mĕdĭē, in the middle, in a middling degree, moderately, tolerably (except once in Tac. only post-class.):

    qui noluerant medie,

    kept quiet, remained neutral, Tac. H. 1, 19:

    nec plane optimi, nec oppido deterrimi sunt, sed quasi medie morati,

    App. Dogm. Plat. 2, p. 22, 23; Eutr. 7, 13; Lact. 6, 15 fin.:

    ortus medie humilis,

    Aur. Vict. Caes. 20.—
    2.
    Indefinitely, Ambros. in Luc. 8, 17, 34.

    Lewis & Short latin dictionary > medius

  • 11 scaeptrum

    scēptrum, i (less correctly scaep-trum), n., = skêptron, a royal staff, a sceptre.
    I.
    Lit.:

    (rex Ptolemaeus) sedens cum purpurā et sceptro et illis insignibus regiis,

    Cic. Sest. 26, 57; Quint. 9, 3, 57; 11, 3, 158; Suet. Aug. 94:

    Augusti,

    id. Galb. 1; Verg. A. 7, 247:

    dextrā sceptrum gerebat,

    id. ib. 12, 206; Ov. M. 7, 103; 1, 178; 2, 847;

    5, 422. Also borne by a king's daughter,

    Verg. A. 1, 653 Heyne:

    exitiale,

    Stat. Th. 1, 34;

    of a triumphant general,

    Liv. 5, 41; Juv. 10, 43.— Poet., in the plur., by way of amplification, of a single sceptre, Cic. poët. Div. 1, 12, 21; cf.:

    celsā sedet Aeolus arce Sceptra tenens,

    Verg. A. 1, 57;

    and of Juno,

    Ov. M. 3, 265; 1, 596; 11, 560; Verg. A. 7, 173; 7, 252 al.—
    B.
    Transf.
    * 1.
    A teacher ' s rod (humorously):

    ferulae tristes, sceptra paedagogorum,

    Mart. 10, 62, 10.—
    * 2.
    A name of the plant aspalathus, Plin. 12, 24, 52, § 110.—
    3.
    = membrum virile, Auct. Priap. 25.—
    II.
    Trop., as a symbol of authority, also used by the poets, in the plur., for kingdom, rule, dominion, authority: en impero Argis, sceptra mihi liquit Pelops, Poët. ap. Quint. 9, 4, 140:

    tu mihi quodcumque hoc regni, tu sceptra Jovemque Concilias,

    Verg. A. 1, 78:

    sic nos in sceptra reponis?

    id. ib. 1, 253; 7, 422;

    9, 9: pulsus solio sceptrisque paternis,

    id. ib. 10, 852:

    sceptra Asiae tenere,

    Ov. H. 16, 175:

    potiri perenni sceptro,

    id. M. 15, 585; id. F. 4, 198; id. M. 6, 677:

    Heliconiadum comites, quorum unus Homerus Sceptra potitus, etc.,

    Lucr. 3, 1038.

    Lewis & Short latin dictionary > scaeptrum

  • 12 sceptrum

    scēptrum, i (less correctly scaep-trum), n., = skêptron, a royal staff, a sceptre.
    I.
    Lit.:

    (rex Ptolemaeus) sedens cum purpurā et sceptro et illis insignibus regiis,

    Cic. Sest. 26, 57; Quint. 9, 3, 57; 11, 3, 158; Suet. Aug. 94:

    Augusti,

    id. Galb. 1; Verg. A. 7, 247:

    dextrā sceptrum gerebat,

    id. ib. 12, 206; Ov. M. 7, 103; 1, 178; 2, 847;

    5, 422. Also borne by a king's daughter,

    Verg. A. 1, 653 Heyne:

    exitiale,

    Stat. Th. 1, 34;

    of a triumphant general,

    Liv. 5, 41; Juv. 10, 43.— Poet., in the plur., by way of amplification, of a single sceptre, Cic. poët. Div. 1, 12, 21; cf.:

    celsā sedet Aeolus arce Sceptra tenens,

    Verg. A. 1, 57;

    and of Juno,

    Ov. M. 3, 265; 1, 596; 11, 560; Verg. A. 7, 173; 7, 252 al.—
    B.
    Transf.
    * 1.
    A teacher ' s rod (humorously):

    ferulae tristes, sceptra paedagogorum,

    Mart. 10, 62, 10.—
    * 2.
    A name of the plant aspalathus, Plin. 12, 24, 52, § 110.—
    3.
    = membrum virile, Auct. Priap. 25.—
    II.
    Trop., as a symbol of authority, also used by the poets, in the plur., for kingdom, rule, dominion, authority: en impero Argis, sceptra mihi liquit Pelops, Poët. ap. Quint. 9, 4, 140:

    tu mihi quodcumque hoc regni, tu sceptra Jovemque Concilias,

    Verg. A. 1, 78:

    sic nos in sceptra reponis?

    id. ib. 1, 253; 7, 422;

    9, 9: pulsus solio sceptrisque paternis,

    id. ib. 10, 852:

    sceptra Asiae tenere,

    Ov. H. 16, 175:

    potiri perenni sceptro,

    id. M. 15, 585; id. F. 4, 198; id. M. 6, 677:

    Heliconiadum comites, quorum unus Homerus Sceptra potitus, etc.,

    Lucr. 3, 1038.

    Lewis & Short latin dictionary > sceptrum

  • 13 sublimis

    sublīmis, e (collat. form sublīmus, a, um: ex sublimo vertice, Cic. poët. Tusc. 2, 7, 19; Enn. ap. Non. 169; Att. and Sall. ib. 489, 8 sq.; Lucr. 1, 340), adj. [etym. dub.; perh. sub-limen, up to the lintel; cf. sublimen] (sublimem est in altitudinem elatum, Fest. p. 306 Müll.), uplifted, high, lofty, exalted, elevated (mostly poet. and in postAug. prose; not in Cic. or Cæs.; syn.: editus, arduus, celsus, altus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., high, lofty:

    hic vertex nobis semper sublimis,

    Verg. G. 1, 242; cf. Hor. C. 1, 1, 36:

    montis cacumen,

    Ov. M. 1, 666:

    tectum,

    id. ib. 14, 752:

    columna,

    id. ib. 2, 1:

    atrium,

    Hor. C. 3, 1, 46:

    arcus (Iridis),

    Plin. 2, 59, 60, § 151:

    portae,

    Verg. A. 12, 133:

    nemus,

    Luc. 3, 86 et saep.: os, directed upwards (opp. to pronus), Ov. M. 1, 85; cf. id. ib. 15, 673; Hor. A. P. 457:

    flagellum,

    uplifted, id. C. 3, 26, 11:

    armenta,

    Col. 3, 8:

    currus,

    Liv. 28, 9.— Comp.:

    quanto sublimior Atlas Omnibus in Libyā sit montibus,

    Juv. 11, 24.— Sup.:

    triumphans in illo sublimissimo curru,

    Tert. Apol. 33.—
    B.
    Esp., borne aloft, uplifted, elevated, raised:

    rapite sublimem foras,

    Plaut. Mil. 5, 1:

    sublimem aliquem rapere (arripere, auferre, ferre),

    id. As. 5, 2, 18; id. Men. 5, 7, 3; 5, 7, 6; 5, 7, 13; 5, 8, 3; Ter. And. 5, 2, 20; id. Ad. 3, 2, 18; Verg. A. 5, 255; 11, 722 (in all these passages others read sublimen, q. v.); Ov. M 4, 363 al.:

    campi armis sublimibus ardent,

    borne aloft, lofty, Verg. A. 11, 602: sublimes in [p. 1779] equis redeunt, id. ib. 7, 285:

    apparet liquido sublimis in aëre Nisus,

    id. G. 1, 404; cf.:

    ipsa (Venus) Paphum sublimis abit,

    on high through the air, id. A. 1, 415:

    sublimis abit,

    Liv. 1, 16; 1, 34:

    vehitur,

    Ov. M. 5, 648 al. —
    C.
    On high, lofty, in a high position:

    tenuem texens sublimis aranea telum,

    Cat. 68, 49:

    juvenem sublimem stramine ponunt,

    Verg. A. 11, 67:

    sedens solio sublimis avito,

    Ov. M. 6, 650:

    Tyrio jaceat sublimis in ostro,

    id. H. 12, 179.—
    D.
    Subst.: sublīme, is, n., height; sometimes to be rendered the air:

    piro per lusum in sublime jactato,

    Suet. Claud. 27; so, in sublime, Auct. B. Afr. 84, 1; Plin. 10, 38, 54, § 112; 31, 6, 31, § 57:

    per sublime volantes grues,

    id. 18, 35, 87, § 362:

    in sublimi posita facies Dianae,

    id. 36, 5, 4, § 13:

    ex sublimi devoluti,

    id. 27, 12, 105, § 129.— Plur.:

    antiquique memor metuit sublimia casus,

    Ov. M. 8, 259:

    per maria ac terras sublimaque caeli,

    Lucr. 1, 340.—
    II.
    Trop., lofty, exalted, eminent, distinguished.
    A.
    In gen.:

    antiqui reges ac sublimes viri,

    Varr. R. R. 2, 4, 9; cf. Luc. 10, 378:

    mens,

    Ov. P. 3, 3, 103:

    pectora,

    id. F. 1, 301:

    nomen,

    id. Tr. 4, 10, 121:

    sublimis, cupidusque et amata relinquere pernix,

    aspiring, Hor. A. P. 165; cf.:

    nil parvum sapias et adhuc sublimia cures,

    id. Ep. 1, 12, 15.— Comp.:

    quā claritate nihil in rebus humanis sublimius duco,

    Plin. 22, 5, 5, § 10; Juv. 8, 232.— Sup.:

    sancimus supponi duos sublimissimos judices,

    Cod. Just. 7, 62, 39.—
    B.
    In partic., of language, lofty, elevated, sublime (freq. in Quint.):

    sublimia carmina,

    Juv. 7, 28:

    verbum,

    Quint. 8, 3, 18:

    clara et sublimia verba,

    id. ib.:

    oratio,

    id. 8, 3, 74:

    genus dicendi,

    id. 11, 1, 3:

    actio (opp. causae summissae),

    id. 11, 3, 153:

    si quis sublimia humilibus misceat,

    id. 8, 3, 60 et saep.— Transf., of orators, poets, etc.:

    natura sublimis et acer,

    Hor. Ep. 2, 1, 165:

    sublimis et gravis et grandiloquus (Aeschylus),

    Quint. 10, 1, 66:

    Trachalus plerumque sublimis,

    id. 10, 1, 119.— Comp.:

    sublimior gravitas Sophoclis,

    Quint. 10, 1, 68:

    sublimius aliquid,

    id. 8, 3, 14:

    jam sublimius illud pro Archiā, Saxa atque solitudines voci respondent,

    id. 8, 3, 75.—Hence, advv.
    1.
    Lit., aloft, loftily, on high.
    (α).
    Form sub-līmĭter (rare):

    stare,

    upright, Cato, R. R. 70, 2; so id. ib. 71:

    volitare,

    Col. 8, 11, 1:

    munitur locus,

    id. 8, 15, 1.—
    (β).
    Form sub-līme (class.):

    Theodori nihil interest, humine an sublime putescat,

    Cic. Tusc. 1, 43, 102; cf.:

    scuta, quae fuerant sublime fixa, sunt humi inventa,

    id. Div. 2, 31, 67:

    volare,

    Lucr. 2, 206; 6, 97:

    ferri,

    Cic. Tusc. 1, 17, 40; id. N. D. 2, 39, 101; 2, 56, 141 Orell. N. cr.:

    elati,

    Liv. 21, 30:

    expulsa,

    Verg. G. 1, 320 et saep.—
    b.
    Comp.:

    sublimius altum Attollit caput,

    Ov. Hal. 69.—
    2.
    Trop., of speech, in a lofty manner, loftily (very rare):

    alia sublimius, alia gravius esse dicenda,

    Quint. 9, 4, 130.

    Lewis & Short latin dictionary > sublimis

См. также в других словарях:

  • FELICITAS — I. FELICITAS Romana mulier, quae filios pro religione Christiana sub Antonino mori laeta conspexit. Item dea, quam romani venerabantur. August. De Civ. Dei. Videsupra. II. FELICITAS ab antiquis Dea existimata est. Plin. l. 34. c. 8. et l. 36. c.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SALUS — I. SALUS Dea credita. Fingebatur in solio sedens, cum patera, penes quam ara: cui anguis involutus, caput attollens, unde Salutaris porta Romae appellata, ab huius Deae aede, quae proxima fuit. Nic, Lloydius. Graecis Υ῾γεία Aegyptiorum Isis est,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SARDA — gemma rubricae concolor, unde etiam nomen, rubrica enim Hebraeis est sered, unde Phoenices sarda fecêre, Graeci σαρδώ et σάρδιον. Certe rubere sardium, in confesso est. Hinc Orpheus in Achate, σάρδια θ᾿ αἱματόεντα, Sardiaque sanguinea, dixit. Et… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • ՀԱՄԱԹՈՌ — ( ) NBH 2 0014 Chronological Sequence: Unknown date, 10c ա. ὀμόθρονος in eodem solio sedens. Աթոռակից. գահակից. բարձակից. *Որպէս որդի՝ նկարագիր եւ պատկեր, եւ համաթոռ, եւ արարիչ: Գահակից է աստուծոյ, եւ համաթոռ ամենեցունց տիրողին լինի. Կիւրղ. գանձ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • Ad vesperas Sancti Ludovici Regis Franciæ — Antiphonaire des Invalides, 1682 Álbum de Ensemble Organum Publicación septiembre de 2005 Grabación febrero de 2005 Género(s) Música barroca …   Wikipedia Español

  • ABATIS — in Distichis Magistri Cornuti seu Iohannis de Garlandia, Sunt Anaphos, Piscina, Batos, Abatis, Cocus, Orcham. Ubi Gloss. A Bato dictum Abatis, est mensura, quâ mensuratur proebenda avenoe, quoe datur equis in abatta, vel aliis ad huius officium… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SELLA — I. SELLA Aegypti Urbs; vel SELA in Augustamnica provinc. Concil. Ephes. tertium. II. SELLA atque Lectica, ob commoditatem potius eorum, qui vel senectute vel morbô impediti ambulare pedibus non potetant, vel ob delitias, quibus semper homines… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»